لطفا"، با جان و مال مردم بازي نكنيد!

ناصر ترکش دوز در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم اظهار داشت: بحث سیل، گسترش آن، تبعات آن و رابطه آن با انسان ها و شهرها و فجایعی که اگر در کنترل آن درست عمل نشود می تواند به دنبال داشته باشد بحثی بسیار مهم و حیاتی است چرا که با جان مردم در ارتباط است.
وی افزود: ایران کشوری سیل خیز است و اگر بخواهیم برای مدیریت منابع آبی و کنترل سیلاب های ایران نسخه ای بپیچیم باید این نسخه با شرایط ایران تهیه شود و فقط نسخه ای که با شرایط اقلیمی، جغرافیایی و ... ایران تهیه شود قابلیت اجرا در کشورمان را خواهد داشت؛ متاسفانه بعضي ها نسخه هایی با عوامل تعيين كننده مربوط به کشورهای ناهمگون اقليمي برای ایران می پیچند و انتظار دارند که این نسخه ها اجرایی شوند.
مدیرعامل شرکت مهندسي مشاور مهاب قدس با اشاره به اینکه برخی به اشتباه در دوران خشکسالی و کم بارش، ایران را کشوری بدون نیاز به ادامه سدسازی مي دانند، گفت: در فروردین 94 که در سال های خشک قرار داشتيم، سیلی بزرگ با دبی لحظه ای 6 هزار مترمکعب در حوضه میانی رودخانه کارون رخ داد که اگر سد گتوند نبود، مردمی که در اهواز و آبادان بدون اطلاع از بروز این سیل، تعطیلات عید را می گذراندند متحمل خسارت های بسیارسنگيني در حد فاجعه ي ملي مي گرديد!
وی ادامه داد: حجم آبی که با بروز این سیلاب به پشت سد گتوند آمد آن قدر زیاد بود که در طول یک شبانه روز 300 میلیون مترمکعب، یعنی حدود یک و نیم برابر مخزن سد کرج، آب وارد مخزن سد گتوند شد!
ترکش دوز اذعان داشت: امسال نیز در روز 25 فروردین ماه، شاهد بروز سیلابی عظیم در رودخانه دز بودیم به طوری که دبی لحظه ای این سیلاب ورودي به 8 هزار مترمکعب رسید و در طول 3 روز، 600 میلیون مترمکعب یعنی 3 برابر مخزن سد کرج آب به مخزن سد دز وارد شد.
این کارشناس ارشد آب با بیان اینکه "اگر سد دز نبود فاجعه بزرگی در استان خوزستان به وقوع می پیوست"، گفت: رودخانه های ایران شرایط خاصی دارند، مخصوصا رودخانه هایی که در میان ایران، جنوب، غرب، جنوب شرقی و شرق ایران واقع شده اند شرایطشان با رودخانه های شمالی کشور متفاوت است.
وی افزود: آبدهی متوسط رودخانه های شمال کشور و سیلاب های این رودخانه ها با دوره های بازگشت مختلف، تفاوت خيلي زيادي ندارد، اما در رودخانه های جنوب کشور، شرایط بسیار متفاوت است.
ترکش دوز خاطرنشان کرد: مثلا در رود دز متوسط آبدهی رودخانه 260 مترمکعب بر ثانیه است اما با دوره بازگشت 25 ساله این رقم به 6700 مترمکعب بر ثانیه می رسد، یعنی 30 برابر آب بدهی متوسط و در دوره بازگشت 50 ساله این رقم به 7700 مترمکعب بر ثانیه می رسد و دوره بازگشت 10 هزار ساله این رودخانه به 16 هزار مترمکعب بر ثانیه می رسد.
وی ادامه داد: هر سیلی را با دوره بازگشت آن می شناسیم، مثلا سیل 20 ساله، يعني احتمال وقوع آن هر بيست سال يكبار است، اما این به معنای این نیست که 20 سال دیگر اتفاق می افتد ممکن است همين فردا اتفاق بیفتد!
این کارشناس سدسازی خاطرنشان کرد: رودخانه دز در پایین دست سد گتوند به رودخانه کارون می ریزد و کارون بزرگ را تشکیل می دهد، شطیط و گرگر هم به آن می پیوندند و مستقیم از میان شهر اهواز می گذرد و پس از آن به جز شهرهای کوچک بین راه، از خرمشهر و بعد آبادان نیز می گذرد. اگر در سيل امسال، سد گتوند، آورد سيل در كارون را كنترل نمي كرد و در خود جاي نمي داد، سيل رودخانه هاي كارون بزرگ (تجميع شده) خسارت هاي جاني و مالي بسياري به شهر اهواز و مناطق اطراف آن، مي زد.
وی افزود: متوسط آبدهی رودخانه کارون نیز 360 مترمکعب بر ثانیه است اما سیلاب این رودخانه با دوره بازگشت 1000 ساله 9 هزار مترمکعب بر ثانیه است.
ترکش دوز تصریح کرد: برای آنکه در خصوص حجم آبی که با این سیلاب ها جا به جا می شوند ذهنیتی درست داشته باشیم با نگاهی به سیل اخیر می بینیم که با بروز سیلابی با پیک لحظه ای 8 هزار مترمکعب در ثانيه در روز 26 فروردین ماه سال جاری، در مدت یک روز 380 میلیون مترمکعب آب وارد رودخانه ي دز شد، روز بعد 180 میلیون مترمکعب وارد دز شد و روز سوم نيز در ادامه بارش ها، 130 میلیون مترمکعب آب وارد سد دز شد؛ به عبارتی در طول سه روز 3 برابر مخزن سد کرج، آب وارد سد دز شد.
وی افزود: وقتی به سال گذشته نگاه می کنیم که سالی خشک بود، در حوضه میانی رودخانه کارون سیلابی با پیک لحظه ای 6 هزار مترمکعب بر ثانیه وارد گتوند شد که در مدت 6 ساعت، 300 میلیون مترمکعب یعنی یک و نیم برابر مخزن سد کرج به مخزن سد گتوند وارد شد كه اگر سد گتوند نبود، بر اساس محاسبات و مدل سازي سيل ( با استفاده از برنامه ي بسيار پيشرفته ي Hecrace ) شهرهاي اهواز، آبادان و خرمشهر، بيش از 10 متر به زير آب سيلاب مي رفتند و فاجعه ي ملي و بزرگ ترين مصيبت قرن به بار مي آمد.
این کارشناس ارشد، تصریح کرد: رودخانه های کارون و دز از جهت تولید آب، کشاورزی، برق و منافع دیگر، فرصت هستند اما از این جهت که سیل های آن ها بزرگ است و چندین برابر سد کرج یکباره وارد این رودخانه ها می شود و درست از وسط شهر عبور می کنند، یک تهديد بزرگ و جدي هستند.
ترکش دوز با تأکید بر اینکه اتفاق سیل در اين رودخانه هايي كه از شهرها مي گذرند، بلافاصله، در وسط شهرها، نمايان مي گردد. اگر نمی خواستیم سدي احداث کنیم تا در تأمین آب و توليد برق، از آن استفاده نماييم، قطعا برای حفاظت شهرهایمان از خسارت های فاجعه بار و ويرانگر سیل باید سد احداث می کردیم، به ويژه كه تجاوز به حريم رودخانه ها در پايين دست سدها نيز توسط افراد و بسياري از كارخانجات و ساخت و سازهاي غيرمجاز، رژيم رودخانه ها را به شدت برهم زده و كار كنترل سيل را بسيار دشوارتر ساخته است و سرانجام بايد ساماندهي گردند.
وی افزود: تنها راه منطقی و عملی برای جلوگیری از خسارات سیل، سدسازی است و اصلا این مسئله شوخی نیست که یک مرتبه حجم آبی سه برابر مخزن سد کرج وارد رودخانه ای شود که از وسط یک شهر پرجمعیت مثل اهواز می گذرد؛ مطمئنا غیر از سدی که مخزنی بيش تر از 600 تا 700 میلیون مترمکعبی حجم خالی داشته باشد نمی تواند جلوی این حجم آب را بگیرد.
این کارشناس مهندسي آب و سدسازی با بیان اینکه " برخی بدون تفکر انتقاد می کنند و نمی دانند این انتقاد بدون تفکرشان بازی با جان مردم است"، گفت: برخی می گویند با آبخیزداری می توان جلوی سیلاب ها را گرفت و نیازی به سد نیست، باید برای این افراد توضیح داده شود که آبخیزداری، تنها حدود 10 تا 15 درصد توان پيشگيري از فرسايش خاك را داشته و نقش موثري در كنترل سيل ويرانگر ندارد، به ويژه كه با تغيير اقليم، وضعيت سيل خيزي مناطق مختلف كشور، بسيار دشوارتر شده است و در مواردي كه بارندگي هاي شديد ادامه مي يابد ( مثل مورد اخير، چنانچه بيش از سه روز بارندگي مداوم داشته باشيم) به هيچ وجه با آبخيزداري نمي شود از تخريب هاي سيل جلوگيري كرد و سيل را كنترل نمود.
وی ادامه داد: برخی می گویند باید به رودخانه ها رسیدگی کرد و آن را لایروبی نمود و لايروبي اين رودخانه ها در مديريت سيل، بسيار مهم است. بله، رسيدگي به رودخانه ها و لايروبي آن ها مهم است، ليكن، با لايروبي هم نمي توان بستر لازم براي دوره ي بازگشت سيل ها را فراهم آورد و باز هم تنها كار منطقي و اساسي براي مهار سيلاب هاي عظيم و جلوگيري از بروز خسارت هاي جاني و مالي، " سدسازي" است.
مدیرعامل شرکت مهاب قدس خاطرنشان کرد: طبق بررسی های دقیق انجام شده و همچنین طبق مشاهدات عینی، وقتی دبی آب رودخانه کارون در مقطع اهواز از حدود 3700 مترمکعب بر ثانیه فراتر می رود، آب در مرز ورود به شهر قرار می گیرد و وقتی این میزان افزایش یابد آب وارد شهر خواهد شد.
وی افزود: در سال 76 آب در مقطع اهواز به 3700 مترمکعب بر ثانیه رسید و در مرز ورود به شهر قرار گرفت، در آن زمان به اندازه امروز ساخت و ساز در حریم رودخانه انجام نشده بود و بستر رودخانه بزرگتر از امروز بود.
ترکش دوز تصریح کرد: کاملا مشخص است که اگر سدها در بالادست نباشند و آب با دبی 6 یا 8 هزار مترمکعب بر ثانیه وارد شهر اهواز شود چه فاجعه ای ملي و جبران ناپذير رخ مي داد!
وی ادامه داد: این شوخی نیست که عده ای بیایند بدون آگاهی و گاهاً از روی انگیزه های سیاسی بگویند سد نباید ساخت و سدسازی راه حل مهار سیلاب نیست، باید از این افراد پرسید چه سازه ای می تواند سیلابی با بزرگی دبی 8 هزار مترمکعب بر ثانیه را جز یک سد بزرگ، مهار و كنترل كند.
این کارشناس ارشد امور آب اظهار داشت: اگر به گفته این افراد ناآگاه عمل شود و بر روی رودخانه سیلابی سدی ساخته نشود، وقتی آب وارد شهرها شد و فاجعه ای رقم زد، چه کسی پاسخگوست؟ آیا در آن زمان می آیند پاسخگوی اظهارات غیرکارشناسی خود باشند؟
مدیرعامل شرکت مهاب قدس از پیاده سازی و مدلسازی سیل سال گذشته حوضه ي میانی کارون با استفاده از جدیدترین تکنولوژی مدلسازی سیلاب در جهان خبر داد و گفت: کارشناسان شرکت مهاب قدس، سیل فروردین سال گذشته را مدلسازی کردند و در قالب یک انیمیشین نشان دادیم که اگر سد گتوند نبود، شهر اهواز زير حدود 10 و شايد هم 15 متر ستون آب قرار مي گرفت و به نوعي، اين شهر به آكواريومي بزرگ تبديل مي شد كه آب تمام شهر را با خود مي برد و فاجعه ي بزرگ قرن اتفاق مي افتاد و معلوم نيست كه چه كسي جوابگو مي بود؟!
وی افزود: در این نرم افزار با توجه به توپوگرافی منطقه، گسترش عرضی و طولی سیلاب مدلسازی شده است و میبینیم که وقتی حجم سیلاب به 4 هزار مترمکعب در ثانیه می رسد آب وارد شهر می شود و در ادامه با افزایش حجم سیلاب، آب تمام شهر اهواز را در بر میگیرد.
در پايان، از آن دسته افرادي كه بدون علم و تجربه ي لازم مطالبي را در ارتباط با سيل هاي ويرانگر و نحوه ي جلوگيري از خسارات هاي آن ها ايراد مي نمايند، تقاضاي عاجزانه داريم كه در اين يك مورد حياتي بدون فكر و انديشه سخناني مطرح نكنند كه منجر به از دست دادن جان ميليون ها نفر از عزيزان و هموطنان ما در اقصي نقاط كشور شود و فاجعه يي ملي پديد آيد و از مسئولين عزيز نيز تقاضا داريم، آنچه در توان دارند، در اين مورد مبذول فرمايند.

نظرات






 

تمام حقوق این وب سایت مطالق به شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس میباشد - © 2017
info@mahabghodss.com · +98-21-2396 ·