مطالعات توجيهي منابع آب كارستي كازرون

معرفي طرح

مطالعات سيستماتيك كارست هيدروژئولوژي ي اين طرح با هدف تامين آب و آبرساني كوتاه مدت بوشهر وانتقال آن با خط لوله سوم طي سالهاي 1361 تا 1366 در حوضه آبريز كازرون انجام گرفت. با توجه به تعيين هفت زون منتخب بهره برداري ، تعداد 22 حلقه چاه به عمق 250 متر در ناحيه ناصر آباد كه نزديكترين ايستگاه آبرساني بوشهر ميباشد حفاري شد و بنابراين اجراي طرح آبرساني بوشهر در سال 1371 صورت پذيرفت.

تاريخچه طرح

حوضه كازرون بين شيراز و بوشهر مركز مطالعات اين طرح بوده است (2500 كيلومتر مربع)، محدوده مطالعات در جنوب شرقي ايران واقع شده و از ويژه گيهاي آن تكتونيك و انحلال شديد در سنگهاي كربناته بوده كه خود متاثر جنبش كوهزائي آلپ در اروپا و بالا آمدن و تشكيل زاگروس مرتفع با پتانسيل هاي فراوان آبخوانهاي كارستي و آب سطحي مديون وجود كارست عميق و چشمه هاي پرآب كارستي و اقليم متوسط در حوضه كازرون است.

سيماي طرح

هدف از طرح تعيين پتانسيل آبخوان هاي كارستي براي آبرساني بوشهر به ميزان 1150 ليتر در ثانيه از طريق خط لوله سوم و انتقال آب به فاصله 160 كيلومتري از كازرون بوده است. با توجه به بالا بردن ضريب اطمينان مقرر شد 6 ماه اول سال منطبق با دوره آبياري كانال چشمه ساسان از طريق پمپاژ 22 حلقه چاه بهره برداري كه در زون مولد و پر آب ناحيه ناصر آباد (حاشيه تاقديس سربالش)و 6 ماه دوم سال كه استفاده نمي‌شود با احداث ايستگاه پمپاژ در محل خروجي چشمه ساسان در تنگه تنگ چوگان صورت پذيرد.

نيازها و ضرورت هاي طرح

  • تعيين نوسانات سطح آب زيرزميني گمانه ها ي آبخوان‌هاي كارستي
  • تعيين تغييرات آبدهي چشمه هاي منتخب كارستي و مقايسه آنها با بارندگي و نوسانات سطح آب زيرزميني گمانه ها ي آبخوان‌هاي كارستي
  • تعيين عمق كارستي شدن ت آبدهي چشمه هاي منتخب كارستي و مقايسه آنها با بارندگي و نوسانات سطح آب زيرزميني گمانه ها ي آبخوان‌هاي كارستي
  • تعيين عمق كارستي شدن با حفاري گمانه عميق اكتشافي و نتايج حاصل از چاه پيمائي به روش هاي مختلف
  • تعيين پارامترهاي هيدروليكي و ذخاير ديناميكي و استاتيكي آبخوان‌هاي كارستي

رئوس کلي شرح خدمات

  • مطالعات هيدروکليماتولوژی
  • مطالعات كارست هيدروژئولوژي
  • مطالعات ژئوفيزيك
  • مطالعات رديابي به روش ايزوتوپي و ماده رنگين
  • حفاري گمانه هاي اكتشافي و آزمايشهاي پمپاژ

اجزاي اصلي طرح

- تعيين هفت زون مولد بهره برداري در آبخوان هاي كارستي و سرانجام يك زون منتخب براي ابرساني بوشهر تعيين شد.
- حفاري 22 حلقه چاه بهره برداري به عمق 250 تا 300 متر در ناحيه ناصر آباد ( حاشيه بيرون زدگي كارست از نوع سازند آسماري در تاقديس سربالش

متدولوژي انجام مطالعات

در اولين قدم پس از بازديدهاي ميداني محدوده مطالعات طرح جمع آوري اطلاعات، گزارشها و تهيه نقشه زمين شناسي، منابع آب با نمايش اشكال كارستي به مقياس 50000 : 1 تحت پوشش محدوده مطالعات، در مرحله دوم پيشنهاد مطالعات ژئوفيزيك ، حفاري گمانه ها، آزمايشهاي پمپاژ و تعيين ضرايب هيدروديناميكي آبخوانهاي كارستي، تاثيرات اضافه برداشت آب زيرزميني با توجه و مقايسه خصوصيات هيدروژئولوژيكي آبخوانهاي كارستي و سرانجام حفاظت، نگهداري و كنترل كمي وكيفي ، پايداري و مداومت آبخوان‌هاي مورد توجه واقع شده است.

ويژگي هاي خاص طرح

اين پروژه با دوسيستم انتقال آب به بوشهر در ابتداء استحصال و پمپاژ چاههاي بهره برداري در دوره آبياري با كانال چشمه ساسان ( 15 ارديبهشت تا 15 مهرماه = دوره تابستان) و ديگر اينكه ساخت دهانه در محل خروجي چشمه كارستي ساسان بصورت ثقلي(15 مهر ماه تا 15 ارديبهشت= دوره زمستان). ايستگاه آبرساني بوشيگان مركز پمپاژو تصفيه آب رودخانه شاپور( انتقال از طريق خط لوله 1 و 2) و خط لوله شماره 3 ميباشد.

مزايا، نتايج و دستاورد مطالعات

با استفاده از بهترين متدولوژي سيستماتيك و جمع آوري اطلاعات كامل اكتشافي و انتقال آب به دو روش از دستاوردهاي اين مطالعات بوده است.