مطالعات مالي و اجتماعي تامين آب بلند مدت يزد

اهداف طرح

Ø طرح تامين و انتقال آب بلندمدت استان يزد از محدوده زاينده‌رود با هدف اصلي انتقال آب شرب، بهداشت، صنعت و معدن مورد نياز استان يزد مورد مطالعه قرار گرفته است.اهداف مطالعات مالي و اجتماعي به شرح زير است: - شناسايي سناريوهاي محتمل جهت سرمايه‌گذاري و مشاركت مالي - تهيه مدل مالي و انجام تحليل مالي در سناريوهاي مختلف- آناليز حساسيت- بررسي ضرورت اجراي طرح از منظر اجتماعي (در جامعه مصرف كننده)- بررسي مسير انتقال از منظر هزينه‌هاي اجتماعي

سيماي طرح

اجزاي اصلي طرح عبارتند از تاسيسات آبگيري و رسوبگيري طرح در نزديكي خروجي تونل بهشت آباد، خطوط لوله اصلي انتقال آب و انشعابات آن، راه دسترسي، تصفيه خانه، تلمبه خانه و مخازن

موقعيت مکاني طرح

طرح تامين و انتقال آب بلند مدت شرب، بهداشت، صنعت و معدن استان يزد از محدوده زاينده رود مناطقي از استان‌هاي اصفهان و يزد را در بر مي‌گيرد. سازه آبگير، مجاور خروجي تونل بهشت آباد، در واقع نقطه شروع طرح محسوب شده و نهايتاً به مخازن واقع در شحنه يزد ختم مي‌گردد.محدوده مسيرهاي پيشنهادي خطوط انتقال انشعابات، عمدتاً از مخازن شحنه يزد شروع شده و بلندترين مسير خط انشعاب از شحنه بطرف شهر بافق در فاصله حدود 130 كيلومتري ادامه مي‌يابد ضمناً شهرهاي نزديكتر شامل تفت، مهريز، اشكذر و زارچ هر كدام داراي مسير خط انشعاب مستقل از مخازن شحنه يا از مخازن واقع در مسير بافق خواهند بود.

نتايج بدست آمده

نتايج مطالعات مالي: در اين مطالعات با توجه به اينكه شركت سهامي آب منطقه‌اي يزد به عنوان نماينده دولت، اجرا و بهره‌برداري از طرح را به عهده دارد، تحليل مالي از ديدگاه سازمان مجري صورت گرفت و در اين چارچوب هزينه‌ها و درآمد‌هاي مالي ناشي از اجراي طرح جهت محاسبه سنجه‌ها و نسبتهاي مالي مورد استفاده قرار گرفت. شاخصهاي مالي طرح از ديدگاه سازمان مجري با توجه به روشهاي مختلف تامين منابع مالي بر اساس سناريوهاي مختلف محاسبه شد.شاخص‌هاي ارزش حال خالص ، نسبت منفعت به هزينه و نرخ بازدهي مالي به دست آمده نشان مي‌دهد كه اجراي خط انتقال در شرايط تامين مالي از طريق بودجه عمومي حتي در صورت اعمال بخشودگيهاي پيش‌بيني شده در قانون، توجيه مالي نخواهد داشت. در صورت تامين مالي طرح از طريق فاينانس زيان خالص طرح نسبت به تامين مالي از بودجه عمومي افزايش يافته و نسبت منفعت به هزينه كاهش مي‌يابد. استفاده از اوراق مشاركت با بازپرداخت اصل 4 ساله براي تامين هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري طرحي كه اجراي هر مرحله از آن 8 سال به طول مي‌انجامد موجب مي‌شود تا بازپرداخت اصل و سود بخش قابل توجهي از اوراق در دوره سرمايه‌گذاري طرح واقع شود. اين مساله سبب بروز مساله تامين مالي جهت بازپرداخت سود و اصل اوراق منتشره در دوره سرمايه‌گذاري خواهد شد كه خود موجب عدم توجيه‌پذيري انتشار اوراق خواهد شد. استفاده از اوراق مشاركت علاوه بر مساله تامين سود و بازپرداخت اصل اوراق در دوره سرمايه‌گذاري، نتايجي به مراتب ضعيف‌تر از استفاده از تسهيلات فاينانس خارجي در پي دارد. لذا به نظر مي‌رسد استفاده از اين منبع جهت تامين مالي طرح در سالهاي انتهايي اجراي طرح و با اولويتي پايين‌تر از ساير روشها انجام گيرد. مشاركت مالي بهره‌برداران از طريق پيش فروش حق انشعاب صنعت بر اساس تعرفه‌هاي موجود تاثيري در بهبود نتايج مالي طرح ندارد. اين نتيجه به دليل سهم اندك وجوه حاصله از اين روش (5/2 درصد) در تامين هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري طرح است.

نتايج مطالعات اجتماعي

بر اساس مشاهدات به عمل آمده، بنظرمي‌رسد تامين آب استان يزد، به توسعه شهري، صنعتي و زيرساخت ها سرعت بخشيده است، بهمين دليل در حالي كه خط اول انتقال آب به يزد با موانع و مشكلات كمتري مواجه بود، مي‌توان انتظار داشت اجراي خط انتقال آب با موانع و مشكلاتي در آزادسازي مسير خط انتقال دوم بويژه در حاشيه شهر يزد مواجه شده و نياز به هماهنگي با نهادهاي مختلف مانند شهرداري، راه و ترابري، اداره كل مسكن و ... خواهد داشت. مهم‌ترين فايده اجتماعي طرح حاضر، تامين پايداري شرايط اجتماعي در بلند مدت خواهد بود.